Η «Αποκάλυψη» και ο Αντίχριστος στον κινηματογράφο

Σε τεύχος του περιοδικού Bloodcult υπήρχε ένα υπέροχο άρθρο για το Διάβολο στον κινηματογράφο. Σ’ αυτό το άρθρο θα παρουσιάσουμε το πώς η «Αποκάλυψη» του Ιωάννη και τα θέματα που περικλείει έχουν ενταχθεί στον κινηματογράφο. Τα θέματα αυτά περιλαμβάνουν τις 7 σφραγίδες, τους τέσσερις καβαλάρηδες, τον Αντίχριστο και το 666, τον ψευδοπροφήτη, την πόρνη της Βαβυλώνας, τους δυο τελευταίους προφήτες-μάρτυρες, τη δεύτερη παρουσία του Χριστού και το τέλος του κόσμου.

Το βιβλίο της Αποκάλυψης, καθώς θεωρείται προφητικό κατά το μεγαλύτερο μέρος του, έχει επηρεάσει κατά καιρούς διάφορους θρησκευτικούς κύκλους, που βλέπουν στην καθημερινότητα των καιρών τους την ενσάρκωση των προφητειών αυτών. Όπως είναι φυσικό, κάτι που επηρεάζει μεγάλο μέρος του πληθυσμού της γης δεν είναι δυνατό να μην έχει αντίκτυπο και στην 7^η τέχνη. Οι ταινίες που θα αναφερθούν σε αυτό το άρθρο είναι οι αντιπροσωπευτικότερες του είδους που έχουν πέσει στην αντίληψή μου.

Η τριλογία που τιτλοφορείται “The Omen” είναι ίσως η πιο γνωστή μεταφορά του Αντίχριστου στη μεγάλη οθόνη. Η τριλογία αυτή προσθέτει και αφαιρεί πάρα πολλά στοιχεία από την Αποκάλυψη. Δεν γίνεται αναφορά στις 7 σφραγίδες, ούτε στον ψευδοπροφήτη. Η τριλογία παρουσιάζει τη ζωή του Αντίχριστου από τη γέννησή του ως τη στιγμή που γίνεται απόλυτος άρχων του κόσμου. Χαρακτηριστικό σημείο αναγνώρισης του «θηρίου» (όπως αναφέρεται ο Αντίχριστος στην Αποκάλυψη) και των οπαδών του είναι ο αριθμός 666, που εμφανίζεται ως εκ γενετής σημάδι πάνω στο σώμα τους. Ο Αντίχριστος εμφανίζεται γεννημένος από τσακάλι και έχει μια υπερφυσική εξουσία πάνω σε ανθρώπους και ζώα (ροντβάιλερ και κοράκια). Μια βλακώδης σεναριακή προσθήκη είναι 7 μαχαίρια ως τα μοναδικά αντικείμενα που μπορούν να εξοντώσουν τον Αντίχριστο. Το θηρίο συνειδητοποιεί την ύπαρξή του και το ρόλο που πρέπει να παίξει σε ηλικία 13 ετών, και μάλιστα αναρωτιέται γιατί είναι αυτός που πρέπει να παίξει τέτοιο αρνητικό ρόλο (θυμίζει τη στιγμή αμφιβολίας του Ιησού στον κήπο της Γεσθημανής).

Η γέννηση του Αντίχριστου πραγματοποιείται την 6^η μέρα του 6^ου μήνα στις 6π.μ. – 666. Γεννημένος στη Ρώμη, την πρωτεύουσα της πάλαι ποτέ ρωμαϊκής αυτοκρατορίας που προφητεύεται ότι θα αναγεννηθεί στους έσχατους καιρούς, ο Αντίχριστος γίνεται γνωστός από τον κόσμο της πολιτικής ως αμερικανός πρέσβης στη Μ. Βρετανία. Παράλληλα με την πολιτική, ο Αντίχριστος διευθύνει έναν όμιλο, που φαίνεται ως μια επιχείρηση με φιλανθρωπικό χαρακτήρα, ενώ στην πραγματικότητα μετατρέπει τους ανθρώπους σε σκλάβους. Τα 7 χρόνια βασιλείας του αναφέρονται ως η περίοδος που είναι επικεφαλής της επιχείρησης αυτής. Η πόρνη της Βαβυλώνας εμφανίζεται ως μια προστατευτική θεία του. Η επιρροή του απλώνεται σε κάθε είδους άνθρωπο, από μικρά παιδιά μέχρι ηλικιωμένους, από κληρικούς και νοσοκόμες μέχρι πολιτικούς, από φτωχούς καθημερινούς ανθρώπους μέχρι διάσημους ματσωμένους. Η δεύτερη παρουσία του Χριστού παρουσιάζεται όπως η πρώτη: γεννιέται ως βρέφος και δεν παρουσιάζεται ως «Βασιλεύς των Ουρανών σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια» όπως αναφέρεται στην Αποκάλυψη.

Για την τέταρτη ταινία δεν αξίζει να γίνει λόγος, καθώς το χολιγουντιανό σενάριο αναβιώνει τον Αντίχριστο στο σώμα ενός κοριτσιού. Όσο για το remake που εναγωνίως περιμέναμε, ούτε κατά διάνοια δε φτάνει το αυθεντικό. Μια ενδιαφέρουσα προσθήκη στην αρχή της ταινίας είναι η αναφορά στις 7 σάλπιγγες ως τα σημεία που προηγούνται της εμφάνισης του Αντίχριστου και η ερμηνεία τους με γεγονότα της σημερινής επικαιρότητας, όπως π.χ. η πτώση των διδύμων πύργων.

Η ταινία που εμφανίζει τα περισσότερα στοιχεία από το βιβλίο της Αποκάλυψης είναι το “The Omega Code”. Στην ταινία αυτή εμπλέκεται και ο λεγόμενος «κώδικας της Βίβλου» ως μέσο προφητείας που ερμηνεύεται από ηλεκτρονικό υπολογιστή που σπάει τον κώδικα. Υπάρχει επίσης και η έννοια του ψευδοπροφήτη, ο οποίος κερδίζει την εύνοια του κόσμου και στρώνει το κόκκινο χαλί για τον Αντίχριστο μέσω τηλεοπτικών εκπομπών, όπως αυτές έχουν καταντήσει τις τελευταίες δεκαετίες στην αμερικανική τηλεόραση (βλ. Jerry Springer και Oprah).

Ο χαρακτήρας που αργότερα εμφανίζεται ως Αντίχριστος θεωρείται σωτήρας λόγω της φιλανθρωπίας του (ταΐζει και ποτίζει τους πεινασμένους λαούς), και ηγείται της δημιουργίας μιας αυτοκρατορίας όπως η ρωμαϊκή, με γνώμονα τον επιχειρηματικό κόσμο. Βασικό σημείο που αναφέρεται στην Αποκάλυψη και στην ταινία είναι η καταστροφή του Τεμένους του Ομάρ και η ανοικοδόμηση του Ναού του Σολομώντα. Τα άλλα σημεία που προαναγγέλλουν την κυριαρχία του Αντίχριστου, όπως η πείνα, η δίψα, οι αρρώστιες, οι σεισμοί, η τρομοκρατία και οι πόλεμοι μεταξύ Ισραήλ και γειτόνων, οδηγούν σε προβλήματα τα οποία, ενώ δημιουργούνται από τον ίδιο τον Αντίχριστο, επιλύνονται από αυτόν, παρουσιαζόμενος ως σωτήρας. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα στην ταινία, κατά το οποίο ο Αντίχριστος ως ειρηνοποιός καταφέρνει τη σύναψη ανακωχής μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστίνης, δημιουργώντας έτσι μια παγκόσμια ειρηνική κατάσταση σε στυλ Pax Romana.

Τα 7 χρόνια διακυβέρνησης του Αντίχριστου χωρίζονται σε δυο περιόδους: στα πρώτα 3μισυ, κατά τα οποία το θηρίο φαίνεται ως ο σωτήρας του κόσμου, και τα επόμενα 3μισυ, που δείχνει το αληθινό του πρόσωπο και αυτοανακηρύσσεται θεός. Ο Αντίχριστος συνειδητοποιεί το ποιος πραγματικά είναι, όταν στο τέλος της πρώτης περιόδου διακυβέρνησής του πυροβολείται στο κεφάλι και έπειτα ανασταίνεται. Οι ηγέτες των ισχυρών κρατών και οι μείζονες θρησκευτικοί αρχηγοί υποκλίνονται στον Αντίχριστο. Οι προφήτες Ηλίας και Ενώχ κάνουν την εμφάνισή τους προειδοποιώντας για τον Αντίχριστο και για να γίνουν οι τελευταίοι μάρτυρες της χριστιανοσύνης, καθώς ο Αντίχριστος τους σκοτώνει. Έπειτα από τρεις μέρες ανασταίνονται και γίνεται η «Δευτέρα Παρουσία».

Η καταπληκτική αυτή ταινία είχε ένα άθλιο sequel, μόνο και μόνο για να δείξουν τα παιδικά χρόνια του Αντίχριστου και να παρουσιάσουν ένα διαφορετικό τέλος από την πρώτη ταινία, στον τόπο της τελικής μάχης, που λέγεται Αρμαγεδδών. Εξ’ ου και ο τίτλος της ταινίας “The Omega Code II: Megiddo”. Ο Αντίχριστος εμφανίζεται ως ιδρυτής μιας new world order, στην οποία δεν ανήκουν οι ΗΠΑ, η Κίνα και το Μεξικό, και του αντιστέκονται. Ψευδοπροφήτης είναι ένας αποστάτης ιερέας (Udo Kier). Σημεία που σημαδεύουν το τέλος του κόσμου (και ξέχασαν να τα βάλουν στην προηγούμενη ταινία) είναι μια βροχή μετεωριτών και οι πλημμύρες. Όπως πάντα οι μάγκες αμερικανοί σώζουν την κατάσταση αφού δεν υποκλίνονται στον Αντίχριστο και τον στέλνουν στα βάθη της κόλασης.

Η πολυσυζητημένη ταινία του Roman Polanski “Rosemary’s Baby” κυλά ως μια αισθηματική ταινία μυστηρίου με λίγα στοιχεία horror, τα οποία όμως καθηλώνουν το θεατή, όπως η σύλληψη του Αντίχριστου στο σώμα της Rosemary, οι αναφορές σε μάγους και μαγεία, και η μαύρη κούνια του νεογέννητου Αντίχριστου με τον ανάποδο σταυρό. Η σύλληψη του Αντίχριστου γίνεται από θνητό στον οποίο έχει ενσαρκωθεί ο Σατανάς. Ούτε σημεία αναφέρονται (σφραγίδες), ούτε ψευδοπροφήτης. Ο ερχομός του είναι καθαρά αποτέλεσμα μαγείας μεσαιωνικού τύπου.

Στην ταινία “The 7^th Sign” παρουσιάζεται μια εκδοχή του τέλους του κόσμου με πολλά στοιχεία από την Αποκάλυψη, χωρίς όμως τον πρωταγωνιστή της, τον Αντίχριστο. Όλη η ταινία είναι μια αντίστροφη μέτρηση των 7 σημείων που θα προηγηθούν του τέλους του κόσμου. Τα 7 αυτά σημεία είναι οι 7 σφραγίδες της Αποκάλυψης. Τα πρώτα 4 σημεία είναι το κάλεσμα των 4 καβαλάρηδων της Αποκάλυψης. Το 5ο σημείο είναι ο θάνατος του έσχατου μάρτυρα, που στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι οι Ηλίας και Ενώχ, αλλά ένας θανατοποινίτης, προϊόν αιμομιξίας (οι γονείς του ήταν αδέλφια και γι αυτό τους σκότωσε). Το 6o σημείο είναι όπως αναφέρεται στην Αποκάλυψη: ο ήλιος θα σκοτεινιάσει, θα γίνει μεγάλος σεισμός και θα πέσουν οι αστέρες του ουρανού. Όταν ανοίγεται η 7η σφραγίδα έγινε σιγή στον ουρανό. Ο σεναριογράφος της ταινίας εξηγεί αυτό το σημείο, ως τη γέννηση ενός παιδιού που θα είναι νεκρό (χωρίς ψυχή), καθώς ο ψυχοθάλαμος των ουρανών θα έχει αδειάσει. Η πρωταγωνίστρια λοιπόν (Demi Moore) που είναι έγκυος και καταλαβαίνει ότι θα αποτελέσει το έβδομο σημάδι, προσπαθεί να αποτρέψει την αντίστροφη μέτρηση. Ο άγγελος που εμφανίζεται να σπάει τις σφραγίδες αποκαλύπτεται ότι είναι ο Χριστός που κατέβηκε στο «ισόγειο» για τη δεύτερη παρουσία.

Η τριλογία “The Prophecy” πραγματεύεται το δεύτερο πόλεμο των Ουρανών (ο πρώτος ήταν η αποστασία του Εωσφόρου), ο οποίος γίνεται εξαιτίας της ανθρωπότητας. Αποστάτης άγγελος αυτή τη φορά είναι ο Γαβριήλ. Ο Αντίχριστος και αυτοί που τον πλαισιώνουν δεν εμφανίζονται εδώ. Το τέλος του κόσμου (η «Δευτέρα Παρουσία») θα προσδιοριστεί από την έκβαση του πολέμου. Στο τρίτο μέρος της τριλογίας το ρόλο του Αντίχριστου παίζει ο Πυριήλ, ένας άγγελος της καταστροφής, που τάσσεται με το μέρος των αποστατών αγγέλων και σκοπεύει τη γενοκτονία των ανθρώπων, φέρνοντας την εποχή της Αποκάλυψης.

Στην ταινία “Lost Souls”, ο Αντίχριστος προέρχεται από αιμομιξία συγγενών πρώτου βαθμού. Συνειδητοποιεί την ύπαρξή του στα 33α γενέθλιά του μέσω δαιμονισμού του από τον Σατανά. Το 666 εμφανίζεται εδώ στην αρχική του μορφή, δηλαδή ως το ελληνικό νούμερο ΧΞS, με μια ελαφρά παραλλαγή για το άσχετο στην ελληνική γλώσσα αμερικανικό κοινό: επειδή δεν γνωρίζουν το γράμμα Ξ, το αντικαθιστούν με το Ε. Οι σεναριογράφοι κάνουν επίσης μια σύνδεση του Αντίχριστου με τη μαύρη μαγεία, καθώς προστατεύεται από μια πεντάλφα που είναι ζωγραφισμένη κάτω από κρεβάτι του (άλλο λάθος, εφόσον η ανάποδη πεντάλφα είναι το σατανιστικό σύμβολο). Ο ψευδοπροφήτης παρουσιάζεται εδώ ως αποστάτης ιερέας, υπό την ηγεσία του οποίου μια ολόκληρη κοινωνία οπαδών του Σατανά προστατεύει τον Αντίχριστο, ο οποίος δεν γνωρίζει ακόμα ποιος είναι.

Στο “The End of Days” το νούμερο 666 εμφανίζεται ανάποδα στη χρονολογία 1999 για να βολέψει το σκηνοθέτη να κάνει την ταινία του να σπάσει ταμεία, εφόσον κυκλοφόρησε την εν λόγω χρονιά. Όπως στο “Lost Souls”, ο Σατανάς καταλαμβάνει το σώμα κάποιου ανθρώπου, με σκοπό να συνουσιασθεί με ένα κορίτσι 20 χρονών, το οποίο είχε βαπτιστεί στο όνομά του, και από αυτή την ένωση να γεννηθεί ο Αντίχριστος. Η ομάδα πιστών του Σατανά που βάπτισε το κορίτσι λίγο μετά τη γέννησή του δρα με το όνομα Oculus Dei (μάτι του θεού) και ηγέτης του είναι ο ηθοποιός Udo Kier. Υπάρχει επίσης και μια οργάνωση που αποκαλούνται «Ιππότες του Βατικανού» (κάτι σαν το Opus Dei) που δε διστάζουν να φτάσουν στη δολοφονία του αθώου κοριτσιού για να σταματήσουν τον ερχομό του Αντίχριστου.

Η ταινία “Revelation” ανακατεύει Αποκάλυψη, Κοινό της Σιών, Μασόνους, Ναΐτες, Αλχημιστές, Κώδικα Da Vinci και κλωνοποίηση. Μέγας μάγιστρος με πρωταγωνιστικό ρόλο ο Udo Kier (έχει πάρει εργολαβία το ρόλο του αφοσιωμένου οπαδού του Σατανά). Εδώ η «Δευτέρα Παρουσία» αντιμετωπίζεται διαφορετικά απ’ ό,τι συνήθως. Ο Αντίχριστος κλωνοποιείται από το DNA του Χριστού, με μια τροποποίηση στο γενετικό κώδικα, ώστε να μην είναι αγαθός αλλά κακός. Τώρα θα μου πεις, πού βρέθηκε το DNA του Χριστού; Μα από το αίμα πάνω στα καρφιά με τα οποία σταυρώθηκε, και που τα φύλαξε ως κειμήλια το Κοινό της Σιών. Αντίθετα, ο Χριστός γεννιέται ξανά από την ένωση της μετεμψύχωσης της Μαρίας Μαγδαληνής και ενός απογόνου του Χριστού. Η ταινία τελειώνει κάπως απότομα, χωρίς να δείχνει την πάλη καλού-κακού. Ίσως να έπεται συνέχεια. 

Το σενάριο της ταινίας “The 18^th Angel” είναι λίγο-πολύ γνωστό. Ο Σατανάς σκοπεύει να εγκατασταθεί στη Γη για να κυριαρχήσει και θέλει 18 παιδιά να προηγηθούν απ’ αυτόν, να είναι οι άγγελοί του (δαίμονες από μέσα και πανέμορφοι απ’ έξω). Το ρόλο του Αντίχριστου λοιπόν παίζουν οι 18 άγγελοι. Οι οπαδοί του Σατανά είναι ένα μάτσο κουκουλοφορεμένοι καλόγεροι που χρηματοδοτούν έναν επιστήμονα γενετικής για να κλωνοποιήσει 18 ανθρωπόμορφα πλάσματα στα οποία θα δώσουν αργότερα πρόσωπα όμορφων παιδιών. Αναφέρεται και μια προφητεία, η οποία δεν προέρχεται από την Αποκάλυψη, που λέει ότι ο Σατανάς θα ακολουθήσει 18 πανέμορφους αγγέλους την εποχή που ο άνθρωπος δε θα χρειάζεται πλέον το Θεό, την εποχή δηλαδή που ο άνθρωπος θα είναι σε θέση να κλωνοποιήσει άνθρωπο. Το 666 φιγουράρει σε μια άσχετη σκηνή για να υποδηλώσει ότι πίσω από την υπόθεση κρύβεται ο Σατανάς. Επίσης με τον αριθμό του θηρίου δικαιολογεί των αριθμό των αγγέλων (3 Χ 6 = 18).

Στο υπέροχο “The Devil’s Advocate” ο Αντίχριστος είναι αφανής μέχρι τον επίλογο της ταινίας. Θα προέλθει από τη σεξουαλική ένωση του γιου και της κόρης του Σατανά, και θα γίνει γνωστός από το χώρο της νομικής. Σκοπός του Εωσφόρου εδώ είναι η κυριαρχία του κόσμου, μέσω της διαφθοράς των ανθρώπων. Διεφθαρμένοι άνθρωποι παρουσιάζονται στα μάτια των αθώων με δαιμονική μορφή, βοηθώντας τον Εωσφόρο να πετύχει το σκοπό του.

Στην ταινία “Servants of Twilight” μια θρησκευτική αίρεση πιστεύει ότι ένα 8χρονο αγόρι είναι ο Αντίχριστος και προσπαθεί να τον εξοντώσει. Η μητέρα του ζητά τη βοήθεια ιδιωτικού ντετέκτιβ για προστασία. Το σενάριο δεν ξεκαθαρίζει αν ο πατέρας του παιδιού είναι θνητός ή ο Σατανάς. Ο Αντίχριστος στη συγκεκριμένη ταινία έχει επίγνωση της ταυτότητάς του, όμως αυτό φαίνεται στο τέλος της ταινίας από την ικανότητά του να ανασταίνει τους νεκρούς και να σκοτώνει όσους του στέκονται εμπόδιο.