Έπειτα από το αφιέρωμα που έγινε Hammer Films, αποφασίσαμε να κάνουμε ένα αφιέρωμα στην πασίγνωστη κινηματογραφική εταιρία Universal, και τις πρώτες ταινίες που εξαπέλυσε στον κόσμο. Οι ταινίες αυτές ήταν horror, και σε αυτό το άρθρο τις προσεγγίζουμε με τον ίδιο τρόπο που προσεγγίσαμε τις ταινίες της Hammer.
Πριν από κάποια χρόνια έγινε μια μαζική επεξεργασία εκείνων των παλιών ασπρόμαυρων ταινιών horror της Universal, με σκοπό να κυκλοφορήσουν σε DVD. Η μαζική έκδοση αυτών των DVD οδήγησε τη Universal να προβεί σε μια κατηγοριοποίηση των ταινιών με βάση το θέμα τους, ώστε να κυκλοφορήσει box sets ανά θέμα, με γενικό τίτλο Classic Monster Colletcion. Τα θέματα-τέρατα της Universal περιλαμβάνουν τη Μούμια, τον Λυκάνθρωπο, το τέρας του Frankenstein, το φάντασμα της όπερας, το τερατάκι της λιμνοθάλασσας και φυσικά το Δράκουλα, λίγο-πολύ δηλαδή τα τέρατα που εμφανίζονται στο “Horror Show” των Iced Earth. Κάποιος μπορεί εύλογα να αναρωτηθεί πώς μια εταιρία, που σήμερα αποτελεί μεγαθήριο στον κόσμο των κινηματογραφικών παραγωγών, να ξεκινά την ιστορία της με ταινίες horror. Αυτό οφείλεται στον ιδρυτή της εταιρίας Carl Laemmle, που έτρεφε μια ιδιαίτερη συμπάθεια για το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος και τις σκοτεινές προκαταλήψεις και παραδόσεις διαφόρων λαών. Τη συμπάθεια αυτή του μεγάλου παραγωγού συμμερίζομαι κι εγώ, η οποία σε συνδυασμό με τον άκρατο ενθουσιασμό μου για τις ασπρόμαυρες ταινίες με οδήγησαν τη συγγραφή αυτού του άρθρου. Το εν λόγω λοιπόν άρθρο θα τεμαχιστεί σε μέρη και την τιμητική του ως άνοιγμα του άρθρου έχει φυσικά ο βασιλιάς των ζωντανών νεκρών και το σόι του (εννοώντας τα sequel).
Dracula (1931)
Director: Tod Browning. Cast: Bela Lugosi, Helen Chandler, Edward Van Sloan, Dwight Frye.
Στην πασίγνωστη αυτή κινηματογραφική μεταφορά έχουν αλλάξει τα φώτα στο story, ενώ υποτίθεται ότι θα ακολουθούσε πιστά το βιβλίο του Bram Stoker, καθώς θα ήταν η πρώτη επίσημη μεταφορά του βιβλίου στη μεγάλη οθόνη με τη συγκατάθεση της χήρας του Stoker (η οποία δεν είχε δώσει την άδεια στον Murnau, όταν εκείνος προσπαθούσε να γυρίσει το “Nosferatu”). Όσοι έχουν δει την τ
αινία, ή έστω την διακωμώδησή της από τον Mel Brooks με πρωταγωνιστή τον Leslie Nielsen (Dracula, Dead and Loving it) θα καταλάβουν τι εννοώ. Οι αλλαγές στο σενάριο έγιναν λόγω της μείωσης του προϋπολογισμού της ταινίας. Ο Tod Browning ήθελε αρχικά να γίνει πιστή μεταφορά του βιβλίου, αυτό όμως προϋπέθετε περισσότερες σκηνές, ηθοποιούς, και ειδικά εφέ ανύπαρκτα για την εποχή αυτή. Έτσι αναγκάστηκε να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη την πετυχημένη παράσταση του Broadway, στην οποία το ρόλο του Δράκουλα έπαιζε ο Bela Lugosi, που τον ενσάρκωσε και στην ταινία. Η σημαντικότερη ίσως διαφορά στο σενάριο είναι ότι αυτός που επισκέπτεται τον Δράκουλα ως μεσίτης του Carfax Abbey δεν είναι ο Jonathan Harker αλλά ο Renfield, τον οποίο υποτάσσει στην εξουσία του ο Δράκουλας, με αποτέλεσμα να τρελαθεί. Η ταινία αυτή έχει την αισθητική βωβού κινηματογράφου, που φαίνεται από το ότι κινήσεις και γκριμάτσες των ηθοποιών αντικαθιστούν σκηνές που θα μπορούσαν να είχαν διάλογο. Αυτό οφείλεται στο ότι η ταινία ήταν από τις πρώτες που γυρίστηκαν σε ομιλούντα κινηματογράφο και οι ηθοποιοί δεν είχαν εξοικειωθεί με την αλλαγή αυτή. Παρ’ όλα αυτά το αποτέλεσμα προσδίδει ένα horror feeling στην ταινία και αναδύεται μια καταπληκτική ατμόσφαιρα.
Ας περάσουμε τώρα στα βαμπιρικά χαρακτηριστικά που σημειώνονται στην ταινία. Κυνόδοντες δε φαίνονται πουθενά, αν και αναφέρονται οι τρύπες στο λαιμό των θυμάτων, χωρίς βέβαια να φαίνονται κι αυτές. Ο Δράκουλας δεν έχει είδωλο στον καθρέφτη, και ο σταυρός και το ακόνιτο (φυτό το οποίο σύμφωνα με τις παραδόσεις χρησιμοποιείται περισσότερο για προστασία από λυκάνθρωπο) τον απωθούν. Τη διάρκεια της μέρας ο βρυκόλακας πρέπει να αναπαύεται στο χώμα στο οποίο θάφτηκε, και για να εξοντωθεί πρέπει να εκτεθεί στο φως του ήλιου ή να τρυπηθεί στην καρδιά με ένα ξύλινο παλούκι. Ενδιαφέρον σημείο στην ταινία είναι μια μυστηριώδης ομίχλη που καλύπτει τα ίχνη του Δράκουλα και μετακινείται μαζί του. Επιπλέον, ο κόμης έχει τη δυνατότητα να υπνωτίζει τα θύματά του και να μεταμορφώνεται σε λύκο και νυχτερίδα, αν και η μεταμόρφωση δεν είναι ορατή στην οθόνη (μια πλαστική νυχτεριδούλα πετάει από τη μια μεριά της οθόνης στην άλλη). Γίνεται επίσης μια αναφορά στο Walpurgisnacht, ως νύχτα κακού, οπότε ο Δράκουλας βγαίνει παγανιά. Το σκηνικό του κάστρου είναι απίθανο, όπως επίσης και η σκηνή που ο Δράκουλας και τρεις αιθέριες υπάρξεις βγαίνουν από τα φέρετρά τους.
Dracula Spanish Language Version (1931)
Director: Enrique Tovar Avalos. Cast: Carlos Villarias, Lupita Tovar, Barry Norton.
Όχι δεν είναι αστείο. Η ταινία αυτή γυρίστηκε παράλληλα με το Dracula του Browning, αλλά είχε σημαντικές διαφορές. Αλλάζει το cast, καθώς οι ηθοποιοί είναι ισπανόφωνοι και διαρκεί περισσότερο καθώς υπάρχουν σκηνές που δεν εμφανίζονται στην αγγλική έκδοση, όπως κάτι πόρτες που ανοίγουν μόνες τους για να περάσει ο βασιλιάς τον νεκροζώντανων. Παρότι γυρίστηκε στα ίδια σκηνικά με την ταινία του Browning, πετυχαίνει να την ξεπεράσει στον καλλιτεχνικό τομέα με το δυναμικό travelling της κάμερας. Αυτό που μου έκανε πάρα πολύ εντύπωση είναι η ατάκα “la sangre est la vita” (the blood is the life), η οποία δεν ακούγεται στην αγγλική έκδοση από τον Lugosi.
Dracula’s Daughter (1936)
Director: Lambert Hillyer. Cast: Otto Kruger, Gloria Holden, Edward Van Sloan.
Πρόκειται για τη συνέχεια του “Dracula”, με εισαγωγική σκηνή το παλούκωμά του. Η «κόρη» του παίρνει το πτώμα του Δράκουλα και του κάνει μια μυστική κηδεία (ξανά;) θάβοντάς τον με (άκουσον, άκουσον) ένα σταυρό για να αναπαυθεί η ψυχή του. Έβαλα τη λέξη «κόρη» πριν σε εισαγωγικά καθώς δεν είναι πραγματική του κόρη, αλλά μια Ουγγαρέζα πριγκίπισσα που κατάγεται από την οικογένεια των Δράκουλα. Ο βαμπιρισμός εδώ αντιμετωπίζεται ως ψυχική ασθένεια που θα μπορούσε να θεραπευτεί. Συγκεκριμένα η «κόρη» του Δράκουλα θέλει να θεραπευτεί από την ανάγκη να πίνει αίμα. Ο βρυκόλακας σε αυτή την ταινία έχει τα χαρακτηριστικά που αναφέρθηκαν στις προηγούμενες ταινίες, με την προσθήκη ότι υπνωτίζει τα θύματά του χρησιμοποιώντας ένα μεγάλο αρχοντικό δακτυλίδι και εξοντώνεται με ένα ξύλινο βέλος που διαπερνά την καρδιά του.
Son of Dracula (1943)
Director: Robert Siodmak. Cast: Lon Chaney Jr., Robert Paige, Louise Allbritton.
O Lon Chaney Jr., γνωστός από το ρόλο του λυκανθρώπου σε άλλες ταινίες της Universal, μεταφέρει στο ρόλο του Δράκουλα την έννοια του άκακου βρυκόλακα και του θύματος της υπόθεσης. Μια κοπέλα τον παντρεύεται για να την κάνει βρυκόλακα (σκοπεύοντας στην αθανασία), η οποία με τη σειρά της θέλει να μετατρέψει τον άντρα που αγαπά σε νεκροζώντανο για να ζήσουν μαζί αιώνια και να καταστρέψουν τον Δράκουλα εφόσον δεν τον χρειάζονται πλέον. Όπως καταλαβαίνετε ο γιος του Δράκουλα δεν υπάρχει παρά μόνο στον τίτλο της ταινίας. Ο Δράκουλας εμφανίζεται ως κόμης Alucard από την Ουγγαρία (ο αναγραμματισμός του Dracula σε Alucard είναι στοιχείο που πήρε αργότερα η Hammer στην ταινία “Dracula A.D. 1972”). Η ταινία κάνει επίσης μια σύνδεση με το voodoo, εφόσον εμφανίζεται μια ιέρεια της εν λόγω θρησκείας.
Κάποια νέα στοιχεία που εμφανίζονται σε αυτή την ταινία είναι η ικανότητα μεταμόρφωσης του βρυκόλακα σε λυκάνθρωπο(!;) και σε σύννεφο ατμού, τα οποία φαίνονται στην ταινία, προφανώς λόγω της εξέλιξης των ειδικών εφέ. Οι δαγκωματιές επίσης φαίνονται, και ένα μέτρο προστασίας για τα θύματα των βρυκολάκων, ώστε να αποφευχθεί και η δική τους μεταμόρφωση σε βρυκόλακες είναι να σχηματίζουν σταυρό από ιώδιο (!;) στο σημείο της δαγκωματιάς. Επιπλέον οι σφαίρες διαπερνάνε το σώμα του βρυκόλακα σαν να είναι άυλος. Επίσης, στις προηγούμενες ταινίες φαινόταν ότι κάποιος γινόταν βρυκόλακας όταν πέθαινε από απώλεια αίματος. Εδώ βλέπουμε και περίπτωση που ένας θνητός έχει δαγκωθεί από βρυκόλακα και, ενώ πεθαίνει με άλλο τρόπο, μετατρέπεται σε βρυκόλακα. Για να εξοντώσει κάποιος ένα βρυκόλακα σε αυτή την ταινία πρέπει να του καρφώσει ένα παλούκι στην καρδιά, να τον κάψει ή να κάψει το φέρετρό του πριν την ανατολή του ηλίου, ώστε να μην προλάβει να γυρίσει στην ασφάλεια που του προσφέρει από το φως της ημέρας.
House of Dracula (1945)
No comments:
Post a Comment