Bloodcult's blog with film and book reviews, past articles about Art, History, Mythology, Literature, Cinema, Philosophy and much more. For now, available only in Greek.

Friday, April 22, 2011

Universal Horror Part III: The Wolfman Collection


Το τρίτο μέρος του αφιερώματος στη Universal επικεντρώνεται στις ταινίες που έχουν να κάνουν με λυκάνθρωπους. Όπως θα είναι γνωστό στους περισσότερους αναγνώστες υπάρχουν δυο λέξεις στην αγγλική γλώσσα που χρησιμοποιούνται για να δηλώσουν την υπόσταση του λυκάνθρωπου – werewolf και wolfman. Ποτέ δεν μπορούσα να καταλάβω αν υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε αυτές τις λέξεις. Υποθέτω μόνο ότι η πρώτη λέξη αναφέρεται στην νοητική ασθένεια του ανθρώπου που νομίζει ότι είναι λύκος, ενώ η δεύτερη, στην περίπτωση που ο άνθρωπος εμφανίζει τα ζωώδη χαρακτηριστικά του λύκου. Δυστυχώς το βιβλίο του Θανάση Βέμπου «Λυκάνθρωποι», δεν διευκρινίζει αν υπάρχει διαφορά σε αυτές τις δυο λέξεις. Ας δούμε όμως τις κυκλοφορίες τις Universal πάνω στο συγκεκριμένο φολκλορικό θέμα.


The Werewolf of London (1935)
Director: Stuart Walker. Cast: Henry Hull, Warner Oland, Valerie Hobson.
Είναι η πρώτη ταινία που γύρισε η Universal με λυκάνθρωπους. Η λυκανθρωπία εδώ αντιμετωπίζεται ως ασθένεια που μεταδίδεται με το δάγκωμα. Οι λυκάνθρωποι μεταμορφώνονται με την πανσέληνο και ενστικτωδώς ψάχνουν να σκοτώσουν τα πρόσωπα που αγαπούν περισσότερο. Η υπόθεση είναι αρκετά ενδιαφέρουσα. Δυο βοτανολόγοι ψάχνουν ένα σπάνιο λουλούδι στο Θιβέτ, το οποίο αντλεί τη δύναμή του από το φεγγαρόφωτο. Ο ένας από τους δυο, ο δρ Glendon δαγκώνεται από έναν λυκάνθρωπο, ο οποίος είναι κι αυτός επιστήμονας, ο dr Yogami. Ο Glendon βρίσκει το φυτό «μαριφάζα», το οποίο θεωρείται και αντίδοτο στη λυκανθρωπία, και επιστρέφει στο Λονδίνο για να κάνει πειράματα με αυτό.
Ο δρ Glendon σταδιακά μετατρέπεται σε λυκάνθρωπο και αρχίσει τους φόνους. Ο dr Yogami απευθύνεται στη Scotland Yard για να τη διαφωτίσει για τους περίεργους φόνους και να ζητήσει να κατασχεθεί το μοναδικό φυτό μαριφάζα που βρίσκεται στο Λονδίνο υπό την κατοχή του dr Glendon. Όπως πάντα οι αστυνομικοί δυσπιστούν. Ο Yogami αποπειράται να το κλέψει αλλά τον σκοτώνει ο Glendon που έχει μεταμορφωθεί σε λυκάνθρωπο και συνεχίζει να σκοτώνει ανεξέλεγκτος. Τελικά, οι αστυνομικοί τον πυροβολούν και τον σκοτώνουν (με απλές και όχι ασημένιες σφαίρες). Καθώς πεθαίνει ευχαριστεί τους αστυνομικούς που τον λύτρωσαν από το μαρτύριό του. 

The Wolfman (1941)
Director: George Waggner. Cast: Lon Chaney Jr, Caude Rains, Bela Lugosi, Ralph Belamy.
Η ταινία αυτή θεωρείται ως η πιο σημαντική της Universal με αντιήρωα τον λυκάνθρωπο, καθώς εισάγει το χαρακτήρα του λυκανθρώπου στο πρόσωπο του Larry Talbot (Lon Chaney Jr), ο οποίος κατασπαράζεται ψυχικά από την κατάρα που τον βαραίνει και ψάχνει απεγνωσμένα για θεραπεία. Η εισαγωγή της ταινίας προετοιμάζει τον θεατή για την προσέγγιση του σκηνοθέτη στο θέμα της ταινίας. Εμφανίζεται μια ανοιχτή εγκυκλοπαίδεια στο λήμμαLycanthropy (werewolfism)” που γράφει: “A disease of the mind in which human beings imagine they are wolf-men. According to an old legend which persists in certain localities, the victims actually assume the physical characteristics of the animal”.
Στην ταινία αυτή οι λυκάνθρωποι μπορούν να σκοτωθούν με ασημένιες σφαίρες ή αν χτυπηθούν με ασημένιο αντικείμενο. Όποιος δαγκωθεί από λυκάνθρωπο και ζήσει γίνεται ο ίδιος λυκάνθρωπος. Η πεντάλφα θεωρείται το σύμβολο του λυκανθρώπου, το οποίο ο λυκάνθρωπος βλέπει στην παλάμη του χεριού του επόμενου θύματός του. Γίνεται επίσης αναφορά στο φυτό «ακόνιτο», το οποίο μεταφράζουν στην ταινία ως «wolf bane». Τέλος, αναφέρεται ένα φολκλορικό ποίημα, το οποίο ενσωμάτωσαν οι Iced Earth στο τραγούδι τους «Wolf» και οι Cradle of Filth στο «Queen of Winter, Throned»: “Even a man who is pure in heart and says his prayers by night, may become a wolf when the wolf bane blooms and the autumn moon is bright”.
Λίγα λόγια τώρα για το σενάριο. Ο άσωτος υιός Larry Talbot επιστρέφει στη γενέτειρά του ύστερα από αίτηση του προύχοντα πατέρα του. Ο Bela Lugosi, ο οποίος είναι καταπληκτικός στο ρόλο του τσιγγάνου Bela, είναι ο λυκάνθρωπος που δαγκώνει τον Larry και ενεργοποιεί τη διαδικασία μεταμόρφωσής του σε λυκάνθρωπο. Όταν ο Larry σκοτώνει τον Bela, η μητέρα του τελευταίου λέει την εξής προσευχή: “ The way you walked was thorny through no fault of your own. But as the rain enters the soil, the river enters the sea, so tears run to a predestined end. Your suffering is over, Bela my son. Now you will find peace.” Η προσευχή αυτή της μάνας του Bela φαίνεται να ενεργεί και ως μαγική ρήση που επαναφέρει τον λυκάνθρωπο στην ανθρώπινη μορφή του. Η μητέρα του Bela δίνει ένα φυλαχτό με πεντάλφα στον Larry για να τον προστατέψει από τη μεταμόρφωση, αλλά αυτός, καθότι συναισθηματικός μέχρι ηλιθιότητας, το δίνει στην κοπέλα που κορτάρει για να την προστατέψει από τον εαυτό του. Στο τέλος αναγκάζεται ο ίδιος του ο πατέρας, sir Talbot, να τον σκοτώσει με ένα μπαστούνι με ασημένια άκρη. 

Frankenstein meets the Wolfman (1943)
Director: Roy William Neil. Cast: Lon Chaney Jr, Bela Lugosi, Ilona Massey.
Η ταινία αυτή έδωσε στους παραγωγούς της Universal την ιδέα να δημιουργήσουν ταινίες που συγκεντρώνουν τα τέρατα, οι οποίες γυρίστηκαν τα 2 επόμενα χρόνια, το “House of Frankenstein” το 1944 και το “House of Dracula” το 1945. Οι ταινίες αυτές έχουν παρουσιαστεί στα δυο προηγούμενα μέρη του άρθρου. Εδώ θα ρίξουμε μια ματιά στην ταινία που τις ενέπνευσε. Στο ρόλο του λυκάνθρωπου Larry Talbot είναι ξανά ο Lon Chaney Jr, ενώ στο ρόλο του τέρατος του Frankenstein εμφανίζεται για μοναδική φορά ο Bela Lugosi.
Δυο αδαείς τυμβωρύχοι ανοίγουν το φέρετρο του Larry Talbot, το οποίο ήταν τίγκα στον ακόνιτο. Το χέρι αρχίζει σιγά-σιγά να κινείται και ο Larry Talbot «ξυπνά» από τον αιώνιο ύπνο του. Οι επόμενες σκηνές παρουσιάζουν τον Talbot να νοσηλεύεται σε ένα νοσοκομείο με σοβαρό τραύμα στο κεφάλι (από το ασημένιο μπαστούνι που είχε χρησιμοποιήσει ο πατέρας του για να τον στείλει στα θυμαράκια). Σύντομα έρχεται πανσέληνος και ο Talbot μεταμορφώνεται σε λυκάνθρωπο και βγαίνει παγανιά.
Ο Talbot προσπαθεί να πείσει αστυνομικούς και γιατρούς ότι είναι λυκάνθρωπος για να τον βοηθήσουν να σταματήσει τους φόνους. Όπως γίνεται συνήθως, τον περνάνε για τρελό. Ο Talbot δραπετεύει από το νοσοκομείο και αλωνίζει την Ευρώπη για να βρει την τσιγγάνα Maliva (τη μάνα του Bela από την προηγούμενη ταινία) για να τον βοηθήσει να απαλλαγεί από την κατάρα. Αυτή λέγοντας ότι δεν μπορεί να τον βοηθήσει, τον παραπέμπει στον Dr Frankenstein και τον οδηγεί στο κάστρο του. Στα συντρίμμια του κάστρου βρίσκει το τέρας του Frankenstein τέλεια διατηρημένο στον πάγο και το ελευθερώνει. Το τέρας οδηγεί τον Talbot στα αποκαΐδια του εργαστηρίου του Frankenstein, με την ελπίδα ότι στα ημερολόγιά του θα βρει κάποια θεραπεία για τη λυκανθρωπία. Δε βρίσκει όμως (ε, βέβαια είναι νωρίς ακόμα για να τελειώσει η ταινία) και πάει να βρει την κόρη του Frankenstein, όπου συναντά και τον γιατρό που τον νοσήλευε στο νοσοκομείο. Εντωμεταξύ, σαν να μην έφτανε ο λυκάνθρωπος, υπάρχει και το τέρας που τρομοκρατεί την περιοχή.
Όλοι μαζί βρίσκουν το ημερολόγιο του Frankenstein και ο γιατρός προσπαθεί να απαλλάξει τον Talbot από την κατάρα του λυκανθρώπου, και παράλληλα να απαλλάξει την περιοχή από το τέρας. Όπως είναι φυσικό, τίποτα δεν πάει καλά και οι κάτοικοι της περιοχής ανατινάζουν το κοντινό φράγμα την ώρα που λυκάνθρωπος και τέρας παλεύουν μεταξύ τους. Το νερό πλημμυρίζει τα συντρίμμια του κάστρου παγιδεύοντας τους δυο αντιήρωες, ώστε να βρεθούν στην επόμενη ταινία κάτω από τον πάγο (βλ. House of Frankenstein)

She-wolf of London (1946)
Director: Jean Yarbrough. Cast: Don Porter, June Lockhert, Sara Haden.
Η ταινία αυτή κατατάσσεται πιο εύκολα στο είδος του μυστηρίου παρά στο horror. Στον αέρα αιωρείται κάποιος παλιός θρύλος για την κατάρα των Allenby, σύμφωνα με την οποία τα μέλη της οικογένειας ήταν λυκάνθρωποι. Η οικονόμος των Allenby προειδοποιεί την κληρονόμο Phylis Allenby για την κατάρα, με απώτερο σκοπό να πιστέψει ότι έχει κάνει φόνους μεταμορφωμένη σε λυκάνθρωπο, να παραδοθεί στην αστυνομία ή να τρελαθεί και να εγκαταλείψει τον πλούσιο αρραβωνιαστικό της, ώστε να τον παντρευτεί η κόρη της οικονόμου. Στην ουσία δηλαδή δεν υπάρχει λυκάνθρωπος, απλά οι φόνοι γίνονται με τέτοιο τρόπο, ώστε να γίνουν πιστευτοί ως φόνοι λυκανθρώπου.

No comments:

Post a Comment