Bloodcult's blog with film and book reviews, past articles about Art, History, Mythology, Literature, Cinema, Philosophy and much more. For now, available only in Greek.

Saturday, April 23, 2011

Ο αριθμός 7 και οι συμβολισμοί του




Το 7ο τεύχος του Bloodcult μας ενέπνευσε να γράψουμε ένα άρθρο για τον αριθμό 7 και τους συμβολισμούς του. Ο αριθμός αυτός μαζί με το 3 και το 9 έχουν μυστικιστικό χαρακτήρα από καταβολής κόσμου. Ας ξεκινήσουμε από την προέλευσή του. Το σύμβολο που παριστάνει τους άντρες είναι το τρίγωνο, ενώ για τις γυναίκες ο κύκλος. Για κάποιους η απεικόνιση αυτή είναι σύμφωνα με τα όργανα αναπαραγωγής τους, ωστόσο μια θεωρία θέλει τον αριθμό 7 πίσω από τα σύμβολα αυτά. Το τρίγωνο είναι γνωστό πως αναπαριστά τον αριθμό 3, ενώ ο κύκλος τον αριθμό 4. 3+4=7, επομένως η τελειότητα του αριθμού επαληθεύεται και μέσα από αυτή τη θεωρία. Μάλιστα οι ανθρωπολόγοι πιστεύουν πως ο παλαιολιθικός άνθρωπος ήταν εξοικειωμένος με τους 2 αυτούς αριθμούς και τον συμβολισμό τους, ενώ τα σύμβολα (κύκλος και τρίγωνο) επανήλθαν στον Μεσαίωνα, μέσα από την Αλχημεία. Οι αλχημιστές λοιπόν, απεικόνισαν την τελειότητα ως συνδυασμό των δύο συμβόλων. Η γκραβούρα του Albert Durer αποτελεί απόδειξη, καθώς σ’ αυτήν ο Αλχημιστής υποδεικνύει την τελειότητα μέσα στο σύμπλεγμα των δύο γεωμετρικών σχημάτων, στο κέντρο των οποίων υπάρχει ένα ανδρόγυνο. Σε μια άλλη γκραβούρα (Rebis) διαφαίνεται η σημασία του αριθμού 7 για τους Αλχημιστές. Εδώ το 7 βρίσκει έκφραση μέσα από τους 7 αστρολογικούς πλανήτες που βρίσκονται πάνω από το κεφάλι της φιγούρας. Η φιγούρα είναι ο αλχημικός ερμαφρόδιτος, η ένωση των αντίθετων, που πατά πάνω σ’ ένα δράκο (της γνώσης;) και στη γη. Και πάλι το 7. Η γη = κύκλος και μέσα της το τρίγωνο. 4+3=7. Για την ερμηνευτική παράδοση ο αριθμός διακρίνεται στο πνευματικό 3 και το υλικό 4. Αυτή η διάκριση αποτέλεσε τη βάση για τη διάκριση στις 7 ελευθέριες τέχνες (Γραμματική, Ρητορική, Λογική, Αριθμητική, Γεωμετρία, Μουσική και Αστρονομία). Η διάκριση του διάσημου trivium και quadrivium των Μεσαιωνικών Πανεπιστημίων.
Στην Αφρική και συγκεκριμένα οι Δογόνοι, κάτοικοι της κεντρικής Νιγηρίας, θεωρούν το 7 σαν εξαιρετικής σημασίας αριθμό για το μεταφυσικό τους σύστημα. Είναι αξιοθαύμαστο το γεγονός ότι ο λαός αυτός θεωρεί όπως και οι Ευρωπαίοι πως ο αριθμός είναι άθροισμα του 3 και του 4, οι οποίοι και εδώ συμβολίζουν τον άνδρα (3) και την γυναίκα (4)! Η πεποίθησή τους αντανακλά και στα πιο απλά και καθημερινά πράγματα. Για παράδειγμα, τα ρούχα των ανδρών αποτελούνται από τρεις λουρίδες υφάσματος, ενώ των γυναικών από τέσσερις. Για πολλές ακόμη Αφρικανικές φυλές ισχύουν οι ίδιοι συμβολισμοί, όπως στους Kolokoma Ijo.
Για τους Πυθαγόρειους το 7 είναι ο τέλειος αριθμός, το τρίγωνο και το τετράγωνο, τα τέλεια σύμβολα. Επίσης μέσα από τις πληροφορίες που μετέφερε ο Πυθαγόρας από τα εκτεταμένα ταξίδια του, φαίνεται πως ίσως πίσω από τον αριθμό 7 να κρύβεται το μυστικό της Αιγυπτιακής αρχιτεκτονικής για μεγάλες κατασκευές, συμπεριλαμβανομένων των πυραμίδων. Το μυστικό που παρουσιάζεται ως θεόσταλτο και σύμφωνα με το οποίο υποτίθεται ότι ρυθμίζονται τα γήινα πράγματα...
Στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, οι Μάγιας πίστευαν πως ο ουρανός αποτελείται από 7 στρώματα. Το αρχετυπικό 7 διαιρείται και εδώ, όμως εδώ έχουμε την αντιστροφή της θεωρίας, καθώς για τους Μάγιας το 3 συμβολίζει τη γυναίκα και το 4 τον άνδρα. Την ίδια αντίστροφη θεωρία έχουν η φυλή των Akan στην Αφρική.
Άλλη μια περίεργη περίπτωση που συνδέεται με τον αριθμό 7, είναι το σχέδιο του Λαβύρινθου. Δεν πρέπει να συγχέεται με τον λαβύρινθο του Μινώταυρου, γιατί πρόκειται για ένα πανάρχαιο σχέδιο, το οποίο εμφανίζεται σε πολλά σημεία της Ευρώπης (Ισπανία, Ελλάδα, Σκανδιναβία). Το σχέδιο αυτό εικάζεται πως αναπαριστά ένα πνευματικό χάρτη για διαδικασία της μύησης ή της αναζήτησης του νοήματος της ζωής. Αποτελείται από 7 στροφές...
Ο αριθμός 7 θεωρείται ιερός για τον μασονικό συμβολισμό. Έχουν βρεθεί Μασονικά αντικείμενα με 7 διακοσμητικά σε κάθε πλευρά. Για τους Μασόνους χρειάζονται 7 μέλη για να ιδρυθεί τοπικός κλάδος τεκτόνων, ενώ οι υποψήφιοι χρειάζονται 7 βήματα στην ανεμόσκαλα Οι Άραβες είχαν 7 ιερούς ναούς. Στις Περσικές τελετές μύησης, οι υποψήφιοι έπρεπε να περάσουν από 7 χάσματα. Για τους Γότθους, υπήρχαν 7 θεότητες (όπως και για τους Ρωμαίους).
Σημαντικός είναι ο ρόλος του 7 στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη. Στην Παλιά Διαθήκη ο αριθμός 7 συμβολίζει την Σοφία, η οποία στηρίζεται όπως λέει σε 7 κολώνες. Επίσης, στην ιστορία του Κατακλυσμού, ο Νώε είχε διορία 7 ημερών να προετοιμαστεί για την πλημμύρα, και έπρεπε να πάρει 7 ζευγάρια καθαρών όντων (clean beasts). Ο Βασιλιάς Σολομώντας, έχτιζε για 7 χρόνια τον ναό. Στο βιβλίο «Γένεσις» ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο σε 7 ημέρες. Από το βιβλίο της «Εξόδου» και μετά η 7η μέρα τηρείται αυστηρά ως μέρα ανάπαυσης. Όμως τέτοιες αργίες, έπρεπε να υπήρχαν και άλλες σύμφωνα με το Λευιτικό (25, 8-11). 6 χρόνια όφειλαν να καλλιεργούν ένα χωράφι και το 7ο να το αφήνουν να ξεκουραστεί. Επίσης μέσα σε 7 χρόνια έπρεπε να είναι σε θέση να μετρούν 7 Sabbaths για κάθε χρόνο. 7 ήταν οι μέρες της Εξόδου προς τη Γη της Επαγγελίας και 7 πρέπει να είναι και τα κεριά ενός Menorah, σύμφωνα με την Έξοδο (25, 31-37). 7 είναι και τα διπλά γράμματα στο Εβραϊκό αλφάβητο. Ο Ιωσήφ ερμηνεύοντας τα όνειρα του Φαραώ προέβλεψε 7 χρόνια αφθονίας και 7 χρόνια σιτοδείας. Ο αριθμός των θανάσιμων αμαρτημάτων και οι πύλες της κόλασης είναι 7. Θεωρείται επίσης ότι ο 7ος γιος του 7ου γιου έχει προφητικές ικανότητες (για όσους έχουν ακούσει τον δίσκο των Iron Maiden και έχουν απορίες εκεί αναφέρεται το albumSeventh son of a seventh son”). Στην «Αποκάλυψη» του Ιωάννη 7 είναι οι σφραγίδες που σπάει ο άγγελος, οι οποίες αντιπροσωπεύουν τα 7 σημεία που προαναγγέλλουν τον ερχομό του Αντίχριστου, του επτακέφαλου θηρίου που θα κυβερνήσει τη γη για 7 χρόνια. Στην Αποκάλυψη 1:16, γίνεται αναφορά στα 7 αστέρια ("and He had in His right hand seven stars "). Τα 7 αστέρια απεικονίζονται και στο εξώφυλλο του Σκωτσέζικου Συντάγματος. 7 είναι τα χρώματα του ουράνιου τόξου.
Για τους αρχαίους υπήρχαν 7 πλανήτες, οι οποίοι μάλιστα συνδέονται και με μια μέρα της εβδομάδας. Έτσι, Κυριακή = Ήλιος, Δευτέρα = Σελήνη, Τρίτη = Άρης , Τετάρτη = Ερμής , Πέμπτη = Δίας , Παρασκευή = Αφροδίτη, Σάββατο = Κρόνος. 7 είναι οι καθιερωμένες τέχνες καθώς και οι επιστήμες. 7 τα θαύματα του αρχαίου κόσμου, 7 και οι σοφοί στην αρχαία Ελλάδα. 7 τα χρόνια που τιμωρούσε ο Απόλλωνας τους Αχαιούς στον Τρωικό πόλεμο για τη βεβήλωση του ναού του. Οι 7 νάνοι. Οι 7 αρχές της αρχιτεκτονικής. Οι 7 θάλασσες. 7 sabbatical years. 7 είναι οι Πλειάδες και τα αστέρια που συναποτελούν τον ομώνυμο αστερισμό του Ταύρου, γνωστό και ως Seven dancing sisters, που πήραν τα ονόματά τους από τις μεταμορφωμένες κόρες του Άτλαντα και της Πλειούς. Λόγω του 7, ο αστερισμός συνδέεται με τον Κρόνο και το σύμβολο θεωρείται ότι προσφέρει προστασία και καθοδήγηση από τη μεγάλη κυρία. Το 7 αναπαριστά την πλήρη ανάπτυξη του κύβου, καθώς υπάρχουν 6 πλευρές και το κεντρικό σημείο ως η 7η πτυχή του. Αναπαριστά επίσης τον Βαβυλώνιο Θεό της Τύχης ενώ για πολλούς λαούς θεωρείται τυχερός αριθμός. Υποδηλώνει ωστόσο και το 7ο μονοπάτι στο Δέντρο της Ζωής (Netzach).
Κατά τη μυθολογία των Σουμερίων, Βαβυλωνίων και Ασσυρίων οι αρχαίοι θεοί Annunaki ήταν 7 με επικεφαλής τον Enlil. Επειδή έκαναν όλες τις σκληρές δουλειές μόνοι τους αποφάσισαν να δημιουργήσουν το ανθρώπινο είδος για να κάνουν αυτοί τις δουλειές. Ο Enlil λοιπόν δημιούργησε 7 άντρες και 7 γυναίκες. Ο μύθος για την Inanna (Ishtar-Astarte), την βασίλισσα του Ουρανού και της γης, 7 είναι οι πύλες που περνά για να βρεθεί μπροστά στην αδερφή της. Επειδή μάλιστα σε κάθε πύλη αφήνει και κάτι απ’ τον εξοπλισμό της, όταν φτάνει μπροστά στην αδερφή της, είναι γυμνή και απροστάτευτη. Χτυπήθηκε τότε από 7 επιδημίες και καταδικάστηκε στη κόλαση. 7 οι πύλες τις αρχαίας Βαβυλώνας και της Ιερουσαλήμ. Αισθητή είναι η απουσία του αριθμού 7 στην μυθολογία των βόρειων λαών.
Για τους πιστούς του Voodoo, υπάρχουν ένας Θεός και 7 ανώτερες πνευματικές δυνάμεις (Papa Legba, Obatala, Yemaya, Oya, Oshun, Chango και Ogun). Μάλιστα για μία από αυτές, την Yemaya, που ονομάζεται και αστέρι της θάλασσας, το 7 είναι ο αριθμός που την υποδηλώνει. Για τους πιστούς του Hoodoo, ο αριθμός 7 έχει ιδιαίτερη σημασία, λόγω των 7 Αφρικανικών πνευμάτων που συναντάμε στο voodoo, στην Αφρικανό-καραϊβική θρησκεία Santeria και στις πεποιθήσεις των Yoruba. Κατά την διάρκεια της δουλείας τους, οι δυνάμεις αυτές πήραν τη μορφή 7 Καθολικών Αγίων. Τέλος, σε πολλές συνταγές hoodoo έχουμε την επανάληψη του αριθμού 7.
Χαρακτηριστική είναι και η ιστορία των 7 αδερφών της Νέας Ορλεάνης, που ζούσαν στα 1920-1930 στην πόλη Crescent σ’ ένα σπίτι πάνω απ’ τη θάλασσα και εξασκούσαν οικογενειακώς hoodoo πρακτικές. Μάλιστα η φήμη τους εξαπλώθηκε μέσα από τα 2 τραγούδια του γνωστού Τεξανού μπλουζίστα J. T. "Funny Paper" Smith που κυκλοφόρησαν το 1931 σε βινύλιο ("Seven Sisters Blues, Parts I and 2”). Στους στίχους την τιμητική του πέρα από το 7 έχει και το 21. Δηλαδή το τριπλό εφτάρι. Σε μια άλλη περίπτωση, "Seventh Son" είναι το όνομα άλλου ενός blues τραγουδιού, του Willie Dixon που ηχογραφήθηκε το 1955. (“I can heal the sick and raise the dead, I'm the one, I'm the one, the one they call the Seventh Son.”). Άλλοι ενδεικτικοί τίτλοι, "seven lucky brothers", "Seven Brothers Turned to Swans", "Seven Brides for Seven Brothers.".
Σε ότι αφορά τους Κινέζους, η 7η μέρα του πρώτου φεγγαριού του σεληνιακού έτους, ονομάζεται “Humans Day” και την μέρα αυτή θεωρούνται όλοι κατά μια μέρα μεγαλύτεροι. Επίσης κατά την 49η (7 x 7) μέρα μετά τον θάνατο κάποιου, υπάρχει μια ειδική τελετή. Στην Ιαπωνική κουλτούρα συναντάμε τους 7 θεούς της τύχης ("Shichi-fuku-jin,"). (Τα ονόματά τους είναι: Hotei, Bishamonten, Fukurokuju, Jurojin, Daikoku, Ebisu, Benzaiten). Στην λατρεία του Βούδα, 7 είναι οι χαρές της ζωής. Μάλιστα ένας Βουδιστής Φιλόσοφος, ο Gyalwa Gotsangpa (15ος αιώνας) έγραψε και ένα σχετικό ποιητικό κείμενο, που ονομάζεται The Seven Delights.

Βιβλιογραφία

Παλαιά και Καινή Διαθήκη
Gary Greenberg, 101 Μύθοι της Βίβλου
Gary Greenberg, Το Μυστήριο του Μωυσή
Alice Turner, Η Ιστορία της Κόλασης
Henrietta McCall, Μύθοι της Μεσοποταμίας
Snorri Sturluson, The Viking Gods
Ι.Θ. Κακριδής, Ελληνική Μυθολογία
Τόμος Οράματα και προφητείες (Εκδόσεις ΑΛΚΥΩΝ)

No comments:

Post a Comment