Η λατρεία των νεκρών στην αρχαία Αίγυπτο αποτελούσε θεμελιώδες στοιχείο της θρησκευτικής πίστης. Βασικός σκοπός των τελετουργικών και της ταφής ήταν να παραμείνει ανέπαφη η φυσική υπόσταση του ατόμου και αυτό εξασφαλιζόταν κυρίως με την διατήρηση του σώματος μέσω της ταρίχευσης, ή αλλιώς μουμιοποίησης. Γινόταν συστηματική προσφορά στους νεκρούς, κυρίως τροφές και ποτά. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι ο ίδιος ο νεκρός απήγγειλε κάθε μέρα τις μαγικές τελετουργικές ρήσεις που ήταν γραμμένες στον τάφο του και του επέτρεπαν να τρέφεται, να αναπνέει, να πίνει και να κινείται, αντίθετα με τη λατρεία των νεκρών στην αρχαία Ελλάδα, που, όπως προκύπτει από τον Όμηρο, οι νεκροί για να πάρουν υλική υπόσταση έπρεπε να πιουν αίμα και να γευτούν μέλι και κρασί.
Είχαν θεσμοθετηθεί γιορτές αφιερωμένες στους νεκρούς, στις οποίες σι οικογένειες πήγαιναν στις νεκροπόλεις για να επισκεφτούν τα αγαπημένα τους πρόσωπα και να τους προσφέρουν ποτά και τρόφιμα. Τέτοιες γιορτές είχαν θεσμοθετηθεί και στη Βαβυλώνα με τη διαφορά ότι οι νεκροί ενσαρκώνονταν και επισκέπτονταν τους ζωντανούς, βοηθώντας τους να γιατρευτούν από τυχόν ασθένειες, τις οποίες έπαιρναν μαζί τους στον κάτω κόσμο.
Ανάλογα και στην Αίγυπτο, επειδή δεν υπήρχε σαφής διαχωρισμός ανάμεσα στον κόσμο των ζωντανών και σε αυτόν των νεκρών, οι ζωντανοί πίστευαν ότι οι νεκροί επιστρέφουν στη γη για να βοηθήσουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα και να τα προστατέψουν από τους εχθρούς τους. Γι’ αυτό οι ζωντανοί είχαν άμεση επικοινωνία με τους νεκρούς, γράφοντάς τους επιστολές με τη μορφή επιγραφών σε αγγεία, τοιχογραφίες και μεταλλικά ελάσματα.
Μία από τις τελετουργίες ταφής ήταν το “άνοιγμα του σώματος” του νεκρού, που είχε σκοπό να τον καταστήσει ικανό να τρώει και να πίνει τις προσφορές. Η τελετουργία αυτή πραγματοποιούνταν από ιερείς που ήταν μεταμφιεσμένοι σε θεούς. Άλλη τελετουργία είναι η γνωστή μουμιοποίηση, κατά την οποία, αφαιρούσαν τα εντόσθια του νεκρού καθώς επίσης και τον εγκέφαλο από τα ρουθούνια. Τα τοποθετούσαν σε τέσσερα αγγεία, αφυδάτωναν το σώμα, το καθάριζαν και το σπαργάνωναν με λινό ύφασμα.
Όπως οι Αιγύπτιοι, έτσι και οι Ετρούσκοι κατασκεύαζαν μνημειώδεις τάφους για τους νεκρούς και τους γέμιζαν με πλούσια κτερίσματα που θα ήταν χρήσιμα στο νεκρό, στην επιθανάτια ζωή του στον άλλο κόσμο. Ο άλλος αυτός κόσμος άρχισε να απεικονίζεται γεμάτος με δαίμονες της κόλασης και φρικτά τέρατα μόνο κατά την ελληνιστική περίοδο, ενώ προηγουμένως τον φαντάζονταν φωτεινό και ευχάριστο.
Βιβλιογραφία
Ηρόδοτου Ιστορία
Αιγυπτιακή Βίβλος των Νεκρών
Περιοδικό “Αρχαίοι Πολιτισμοί”
No comments:
Post a Comment