De Sade

Αναμφισβήτητα πρόκειται να παρουσιάζουμε κατά καιρούς ανθρώπους της τέχνης που δημιούργησαν μέσα στο σκότος της πιο θλιβερής νύχτας, έργα-σταθμούς για το ανθρώπινο πνεύμα. Ο Μαρκήσιος Ντε Σαντ είναι ένας από αυτούς. Το έργο που μας κληροδότησε σπουδαίο, μα η υποδοχή που του επιφύλαξε η πλήρως ''πολιτισμένη'' κοινωνία μας, αγγίζει τα όρια της ολοκληρωτικής απαγόρευσης. Ευτυχώς με την βοήθεια κάποιων σπουδαίων αντρών, οι οποίοι ήταν σε θέση να κατανοήσουν τα όσα πρέσβευε ο Ντε Σαντ, το έργο του δεν καταδικάστηκε στην αφάνεια.

Κυρίαρχη έννοια στο έργο του Ντε Σαντ θα λέγαμε ότι αναδεικνύεται η λέξη ''διαστροφή''. Οι ίδιες ακρότητες της φαντασίας, στις οποίες τον παρασύρει η έμφυτη ιδιοφυΐα του και τον προδιαθέτει η μακρόχρονη φυλάκιση του, γεννούν την υπερβολή. Γράφει για τις ανθρώπινες διαστροφές των γεμάτων αλαζονεία ηρώων του, οι οποίοι θέλουν να ικανοποιήσουν την δίψα τους είτε για ηδονή, είτε για έγκλημα. Το πραγματικό και το αληθινό παραβιάζονται σκόπιμα. Φαντασμαγορίες και τρόμοι της παιδικής ηλικίας παίρνουν σάρκα και οστά.

Ο Σαντ υπήρξε ένας άνθρωπος που ενσάρκωνε εκπληκτικά αυτό που αποκαλούμε μαύρο χιούμορ. Είναι εκείνος που μέσα στη ζωή μοιάζει να εγκαινίασε το είδος εκείνο της μακάβριας μυθοποίησης της ''διασκεδαστικής δολοφονίας'' . Τα κακουργήματα που του κόστισαν τα πρώτα του χρόνια στη φυλακή απέκτησαν μεγάλη φήμη, και το όνομα του τις διαστάσεις ενός θρύλου. Ξαναμπήκε στη φυλακή αργότερα επειδή εναντιώθηκε στην επανάσταση, την οποία από την πρώτη της μέρα είχε υπηρετήσει. Όταν ελευθερώθηκε μεταφέρθηκε σε κλινική του Charenton για τις κατηγορίες που εξαπέλυσε με ένα κείμενο του, εναντίον του αρχιπρόξενου. Στη κλινική αυτή πέθανε.

Ο G. Apollinaire τον χαρακτήρισε ως ''το πιο ελεύθερο πνεύμα που υπήρξε ποτέ''. Όραμα του Σαντ, η δημιουργία πάνω στη γη ενός κόσμου φτιαγμένου στα πελώρια μέτρα του ανθρώπου. Για αυτό πολέμησε. Για την πραγματική ελευθερία του ανθρώπου. Για να ξαναδώσει στον πολιτισμένο άνθρωπο την δύναμη των πρωτόγονών του ενστίκτων. Για να απελευθερώσει την ερωτική του φαντασία. Για να συντρίψει την υποκρισία των ηθικολόγων της εποχής του.

Quills - Η Πένα της Αμαρτίας

Αυτός είναι ο τίτλος της τελευταίας ταινίας του Φιλιπ Καουφμαν, η οποία καταπιάνεται με το πρόσωπο του Μαρκήσιου Ντε Σαντ. Ο ήδη βραβευμένος με Όσκαρ Τζεφρι Ρας υποδύεται τον Σαντ κατά τις τελευταίες μέρες της ζωής του. Η πένα της αμαρτίας προσπαθεί να συλλάβει το αμοραλιστικό πνεύμα του συγγραφέα και το αποτέλεσμα απευθύνεται σε λίγους μυημένους που θα ''ανεχθούν'' τον τολμηρό Σαντ και τις ακρότητες του για ένα δίωρο. Οι κριτικές που έχει πάρει από τους ειδικούς είναι εξαιρετικές. Αυτή τη φορά δεν έχουμε παρά να συμφωνήσουμε μαζί τους.